Honorowi zasłużeni. Czym zasłużyli się dla miasta?

Kto, kiedy, za co i na czyj wniosek otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Żary? Starając się odpowiedzieć na to pytanie, rozpoczynamy publikację nazwisk i informacji zawartych na ten temat w urzędowych dokumentach.

Nie jest naszą rolą ocenianie, kto zasłużył, a kto nie zasłużył na ten prestiżowy tytuł – czy się on komuś należy, czy też nie. Chcemy przedstawić fakty, a nie zajmować się ocenami – ocena należy do Czytelników. Nie chcemy też zajmować się szczegółowymi życiorysami – będziemy jedynie przedstawiać to, co znajduje się w dokumentach magistratu. Chcemy napisać, w jaki sposób, za jakie zasługi dla miasta i na czyj wniosek Honorowi Obywatele Miasta Żary otrzymali ten tytuł.

Będziemy w kolejnych wydaniach Mojej Gazety przedstawiać sylwetki Honorowych Obywateli, posiłkując się urzędowymi dokumentami.

Liczymy też na opinie i komentarze Czytelników. Te najciekawsze i merytoryczne, będziemy publikować.

 Szczątkowe dokumenty

Z informacji uzyskanych w Urzędzie Miasta wynika, że pierwszej grupie osób przyznano  medal „Zasłużony Obywatel Miasta Żary” postanowieniem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z dnia 21.01.1986 r. To łączyło się z tytułem Honorowego Obywatela Miasta Żary. Niestety, na temat pierwszych pięciu osób: Stefanii Czerniejewskiej, Stanisława Ćwirko, Marcelego Janiszewskiego, Ryszarda Kochanowskiego i Józefa Pożegowiaka nie zachowały się materiały. Trudno więc o odpowiedź, na czyj wniosek i za jakie zasługi wszyscy w/w otrzymali tytuły.

Kolejne pięć osób otrzymało medal „Zasłużony Obywatel Miasta Żary” postanowieniem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z dnia 11.02.1987 r. i automatycznie zostało Honorowymi Obywatelami Miasta Żary. W tej grupie znaleźli się: Tadeusz Babula, Józef Błaszczyk, Maurycy Kajler, Krystyna Wasecka i Janusz Werstler. Podobnie jak w przypadku ich poprzedników, nie ma dokumentów, z których można się dowiedzieć o zasługach tych osób. Zachowało się jedynie pismo do Maurycego Kajlera, w którym można przeczytać, że jest on zaproszony na uroczystą akademię „z okazji „Wyzwolenia Miasta Żar”, która odbędzie się 17 lutego 1987 roku o godz. 16,30 w ŻDK „Bawełna ul. Witosa na której to zostanie wręczony Obywatelowi medal wraz z nagrodą.” (pisownia oryginalna). Podobne pismo otrzymali pozostali wyróżnieni tytułem w 1987 r.

Kolejna grupa osób otrzymała medal i automatycznie tytuł postanowieniem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z dnia 10.02.1988 r. Były to trzy osoby: Letosława Górska, Antoni Suchecki i Romuald Wiatrowski. Tu też nie ma dokumentów na temat zasług tych osób dla miasta.

Rola i wkład

Pierwszym, który otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Żary i na ten temat zachował się wniosek i uzasadnieniem, jest nieżyjący Stanisław Kuszczak. Medal i tytuł otrzymał w 1989 r. postanowieniem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej.

Wniosek o nadanie medalu „Zasłużony Obywatel Miasta Żary” podpisali w imieniu Prezydium Miejsko – Gminnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego: sekretarz MGK ZSL Ryszard Ochociński i prezes MGK ZSL Józef Głuszko.

W wniosku czytamy, że Stanisław Kuszczak na terenie miasta Żary pracuje 24 lata. Miejsce pracy to Ludowe Wojsko Polskie i Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, gdzie pełni funkcję zastępcy przewodniczącego PPRN. Stanisław Kuszczak wstępuje do LWP w 1944 r. „na terenie Lwowa”, a potem walczy o wyzwolenie południowej części Ziemi Żarskiej. Spod Budziszyna wraca do Żar w stopniu majora. Następnie wyjeżdża z jednostką do walki z reakcyjnym podziemiem na terenie woj. białostockiego. Wraca do Żar i w 1949 r. podejmuje pracę w Starostwie Powiatowym w Wydziale Rolnictwa. W 1958 roku zostaje powołany na zastępcę Przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. Funkcję tę pełni do 15 czerwca 1969 r., tj. do czasu przejścia na emeryturę.

We wniosku czytamy, że Stanisław Kuszczak „pełnił na terenie miasta szereg funkcji społecznych w organizacjach politycznych i społecznych”. Był m.in. przez szereg lat Wiceprezesem Powiatowego Komitetu ZSL oraz prezesem Zarządu Powiatowego LOK, Z-cą przewodniczącego FJN (Front Jedności Narodu), przewodniczącym TPPR (Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej) w Żarach. Odznaczony wieloma odznaczeniami wojskowymi, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Czym zasłużył się dla miasta Stanisław Kuszczak? We wniosku czytamy, że jako dowódca jednostki LWP brał czynny udział w zagospodarowaniu miasta Żary i jego powiatu. Odegrał dużą rolę w organizowaniu osadnictwa wojskowego na terenie miasta i powiatu oraz ochronie, zabezpieczeniu i uruchomieniu pierwszych zakładów przemysłowych. Pracując na stanowisku Z-cy Przewodniczącego PPRN wniósł duży wkład w rozwój życia gospodarczego, kulturalnego, w rozwój oświaty, budownictwa mieszkaniowego i wiele innych przedsięwzięć na rzecz miasta.

Paweł Skrzypczyński

Honorowi obywatele miasta Żary

PaS