ŻARY | Zespół zamkowo-pałacowy, będący najbardziej charakterystycznym zabytkiem w mieście, zaczyna powoli odżywać. Wykonano kilka pierwszych kroków na długiej drodze do odbudowy.
Niedawno zamontowano oświetlenie południowej strony pałacu. I choć nie wpływa to na stan techniczny tej części obiektu, będącej cały czas w rękach prywatnych, to przynajmniej aż tak nie straszy w nocy.
Ale sam zamek jest w rękach miasta. Akt notarialny podpisano 16 stycznia 2020 roku. Od tego czasu minęło nieco ponad 12 miesięcy. Właściciele zamku zamierzali przekazać go miastu kilka miesięcy wcześniej, jednak plany te pokrzyżował pożar hełmu wieży, 13 października 2019 roku.
Najbardziej dziś widocznym efektem przywracania zamkowi dawnej świetności jest trwający remont zniszczonej pożarem wieży. Z daleka widać rusztowania i rekonstruowane zwieńczenie zamkowej wieży. Niektórych prac jednak nie widać, tak na pierwszy rzut oka, choć zostały już wykonane. Poza tym, wiele z nich wymaga planów, dokumentacji, pozwoleń, uzgodnień, pieniędzy oraz… czasu.
Wszystko to, co zostało do tej pory zrobione, skrupulatnie wylicza Ireneusz Brzeziński, naczelnik wydziału polityki gospodarczej i promocji w żarskim ratuszu:
– Przez rok udało się zabezpieczyć obiekt, a w szczególności:
- wycięto zagrażającą zabytkowi dziką zieleń;
- usunięto ogromną ilość śmieci z fosy, uporządkowano to miejsce pod nadzorem
archeologicznym; - wykonano tymczasową instalację elektryczną umożliwiającą remonty bieżące;
- wykonano tymczasowe oświetlenie fosy i podświetlenie obiektu;
- zlecono firmie ENEA wykonanie stałego przyłącza energetycznego;
- wykonano przyłącze wodne;
- częściowo uruchomiono przyłącza kanalizacyjne, wód opadowych, ustalono warunki;
- wykonano projekt odbudowy hełmu wieży zamkowej;
- wraz ze Stowarzyszeniem Region Łużyce uzyskano dofinasowanie od Generalnego Konserwatora Zabytków w wysokości ponad 600 tys. zł na odbudowę hełmu i naprawę części dachu uszkodzonej przez pożar;
- wykonawca obecnie kończy odbudowę hełmu wieży;
- wykonano ekspertyzę tynków zamkowych, a w szczególności wieży, aby możliwe było złożenie kolejnego wniosku o dofinasowanie strat spowodowanych pożarem;
- wykonano także skanowanie całego obiektu, które ma być wstępem do inwentaryzacji.
– W 2020 roku rozpoczęto także przygotowania do opracowania projektu przebudowy.
Sprawa zamku znalazła swoje ważne miejsce w projekcie norweskim „Żary tu chcę żyć”. Rozstrzygnięcie konkursu ma nastąpić do końca kwietnia 2021. Jeśli wniosek miasta Żary uzyskałby aprobatę u oceniających, to by znacznie przyspieszyło remont i dalsze zabezpieczenie zamku w najbliższych latach. Zgodnie z warunkami konkursu, zaplanowane w projekcie środki w wysokości 10,5 mln zł muszą być wydane do 30.04.2024 r.
Zgodnie z w/w wnioskiem celem pierwszego etapu jest zagospodarowanie wyłącznie parteru zamku (ok. 650 m2) do celów kulturalnych i turystycznych. Aby to zrobić, musi być wykonany kompleksowy projekt z podziałem na etapy. Jeśli konkurs norweski nie zakończy się sukcesem, wówczas realizowana dokumentacja posłuży do składania kolejnych wniosków o dofinasowanie w innych programach. Pamiętajmy, że biorąc ten obiekt zdawano sobie sprawę, że remont zamku to praca na dziesięć – piętnaście lat.
ATB
